تفکر خلاق در کودکان: بهترین روش ها برای تقویت خلاقیت کودکان

چگونه می توانیم تفکر خلاق را در کودکان تقویت کنیم؟ برخی از والدین با تصور اینکه موفقیت کودک در گرو مهارت او در خواندن و نوشتن است از اهمیت و نقش کلیدی خلاقیت و تفکر خلاق در زندگی و موفقیت او غافل می شوند. در دنیای امروزی که همه چیز به سرعت در حال تغییر است، والدین وظیفه دارند به کودکان بیاموزند که خلاقانه فکر کنند چرا که تفکر خلاق تاثیر بسزایی در آینده آن ها دارد. با ما همراه باشید تا روش هایی را برای تقویت این مهارت در کودکان معرفی کنیم.

تفکر خلاق چیست و چه اهمیتی دارد؟ 

تفکر خلاق توانایی ارائه روش و ایده های جدید است. این مهارت باعث می شود تا برای هر مسئله ای راه حل های نوین و متفاوتی پیدا کنیم. همانطور که گفتیم این مهارت می تواند نقش مهمی را در زندگی کودکان ایفا کند. تفکر خلاق به آن ها  کمک می کند تا موضوعات مختلف را به خوبی بیاموزند و اشتیاقشان برای یادگیری بیشتر شود و به رشد فکری برسند. اکثر مدارس و مهدکودک ها وقت خود را صرف آموزش مهارت های شناختی و سواد آموزی و رفتار اجتماعی می کنند، از این رو فرصتی برای شکوفایی و تقویت تفکر خلاق نمی ماند و اهمیت و نقش آن نادیده گرفته می شود. به صورت کلی وقتی صحبت از خلاقیت می شود، ممکن است تعاریف متفاوتی وجود داشته باشد اما همگی آنها بر کنار گذاشتن ایده های قدیمی، ایجاد ارتباطات جدید، گسترش دانش و خلق ایده های جدید تاکید دارند.

تفکر خلاق در کودکان چطور پرورش مییابد؟ 

از آنجایی که تقریباً در هر کاری که انجام می دهیم، خلاقیت کلید موفقیت محسوب می شود پس لازم است چنین تفکری در کودکان از سنین کمتر پرورش یابد. خلاقیت به بیان هنری و موسیقایی محدود نمی شود و برای هوش علمی، ریاضی، زبانی، جسمانی حرکتی، فضایی، طبیعت گرایانه و حتی اجتماعی و هوش هیجانی ضروری است. اما سوالی که برای والدین مطرح می شود اینست که چگونه این مهارت را در کودکان خود تقویت کنیم؟ در ادامه چند راه آسان برای پرورش تفکر خلاق در کودکان بیان کرده ایم: 

1) از کودکان سوال بپرسید: یکی از راه های کلیدی برای رشد خلاقیت و تفکر خلاق در کودک، فعال سازی حس کنجکاوی اوست. اگر بتوانید فرزندانتان را وادار کنید تا درباره دنیا و نحوه کارکرد آن سؤال بپرسند، به احتمال زیاد پاسخ‌های منحصر به ‌فرد خود را خواهند داد. توضیح چنین چیزهایی به آنها کمک می کند که کنجکاو شوند و مهارت های تخیل آنها تقویت شود.

2) به انجام فعالیت های هنری بپردازید: نقاشی، نقاشی با گواش و انگشت و گل بازی از جمله فعالیت های هنریست که می تواند به افزایش خلاقیت کودکان کمک کند. در واقع این فعالیت ها سبب می شود تا قدرت مشاهده و دقت آن ها بهبود یابد و به دنبال آن تفکری خلاق در کودک شکل گیرد. به عنوان مثال زمانی که کودک انگشتان خود را  در رنگ آبی فرو می برد و روی کاغذ می کشد و پس از آن به سراغ رنگ زرد می رود و روی رنگ آبی می کشد متوجه می شود که ترکیب این دو رنگ، رنگی جدید پدید می آورد. این موضوع باعث می شود تا او تلاش کند تا رنگ های جدیدی بسازد. 

3) کودکان را به مطالعه دعوت کنید: زمان های مشاهده تلویزیون را برای کودکان خود محدود کنید تا فضایی برای سرگرمی‌های خلاقانه مانند مطالعه ایجاد کنید، این کار فعالیت فکری را بیشتر کرده و به نوبه خود خلاقیت را تقویت می‌کند. مطالعه می تواند به درک و قدرت بیان کودکان کمک کند و تفکر خلاق را در آن ها پرورش دهد و سبب افزایش تمرکز آن ها برای یادگیری موضوعات جدید شود. با توجه به اهمیت این موضوع و تاثیر آن در نگرش کودک، والدین باید در تهیه کتاب و مجله کودک دقت نمایند.

4) به کودک زمان و مکان آزاد بدهید: درست است که باید برای تقویت یک مهارت باید با برنامه پیش رفت اما گاهی لازم است فضایی را برای کودکان فراهم آورید تا بتوانند آزادانه از تفکر خلاق خود استفاده کنند. اجازه دهید آنها چند ساعت بیکار را در خانه بدون هیچ گونه فعالیت برنامه ریزی شده ای بگذرانند تا کودک بتواند بی هدف در اطراف پرسه بزند و در هر کاری که انجام می دهد تخیل خود را بیدار کند و به آن پر و بال بدهد.  

5) از پاداش دادن به کودکان بخاطر خلاقیتشان پرهیز کنید: دادن انگیزه به فرزندان خود برای انجام هر گونه فعالیت خلاقانه می تواند مانع از این روند شود و در نتیجه کیفیت و انعطاف پذیری افکار آنها را کاهش می دهد. بنابراین، به فرزندان خود اجازه دهید تا بر فعالیت های خلاقانه ای که ذاتاً برای انجام آن انگیزه دارند، تسلط پیدا کنند، نه اینکه آنها را با پاداش و انگیزه برای همان کار تشویق کنید.

6) روش های حل مسئله را به آن ها بیاموزید: چه یک مسئله ریاضی باشد یا یک مشکل عاطفی که آنها در زندگی واقعی با آن روبرو هستند، به عنوان والدین، باید به فرزندان خود بفهمانید که راه های متعددی برای حل یک مسئله وجود دارد و همچنین دیدگاه های متفاوتی برای نگاه کردن به همه چیز وجود دارد.

انجام بازی راهی برای تقویت و پرورش تفکر خلاقیت در کودکان 

بازی با ماکارانی: این بازی برای کودکان گروه سنی 3 تا 6 سال مناسب است و قاعده خاصی ندارد و والدین تنها باید مقدار ماکارانی در اختیار کودکان قرار دهند و از آن ها بخواهند که اشکال جدیدی خلق کنند. 

نگه داری از تخم مرغ ها: یکی دیگر از بازی هایی که به خلاقیت کودک کمک می کند حفظ تخم مرغ هاست. این بازی ممکن است کمی کثیف کاری داشته باشد. نحوه انجام این به این صورت است که کودکان باید سعی کنند تخم مرغ ها را با روش های مدنظرشان به نقطه ای دیگر ببرند بدون آن که تخم مرغ بشکند.